Madrid’de Polen
Polenler özellikle bahar aylarında birçok insanın kabusu oluyor. Madrid’de de durum çok farklı değil. Madrid’de yağışlar Aralık ayında başlayıp bahar aylarında zirve yapıyor. İstatistikler değişkenlik göstermekle birlikte 2018 Mart ayını yağmurla geçirdik, nisan ayındaysa yağmur olmadı. Yağmurun olmayışını ve havaların 20 dereceyi geçmesini fırsat bilen polenlerse etrafa saçılmaya başladılar. İstatistiklere göreyse yağışlar mart ayında azalırken mayıs ayında zirve yapıyor.
Polen Kaynakları
Her ne kadar yıl boyu çeşitli bitkilerin polenleri görülse de en yaygın alerji yapan etken Plátano de paseo (Platanus Hispanica) adı verilen sokak çınarları. Bu çınarlar şehrin her tarafında sokaklarda oluşturduğu muntazam görüntüyle kendisini göstermekte. Yeşilliği her ne kadar huzur verse de bahar aylarında alerjik kişilerin kabusu olmakta. Çabuk büyümeleri ve kirliliğe engel oldukları gerekçesiyle Madrid’de 73.000 kadar çınar ağacı bulunmakta. İspanyolların %33‘ünün bu ağaca alerjik durumda.
Plátano de paseo (Sokak Çınarları)
Martın son haftası ile nisanın ilk haftası arasında polen saçması beklenir. Ancak yağmur ve hava sıcaklığı koşullarına göre bu aralık değişebilir. Hızlıca yüksek değerlere ulaşır, çabuk söner (2-3 hafta). 2018 yılı itibariyle 13.04.2018 - 26.04.2018 arasında yüksek şiddette etki gösterdi. Şehrin her tarafında boy göstermekle birlikte bu yıl en çok Alcala de Henares’te (en fazla 12465 tanecik / m3), en az da Collado villalba (en fazla 309) semtlerinde görüldü. Bu ağacın polenleri daha çok astımsal etki yapmakta. Kişiden kişiye değişmekle birlikte 300 seviyesi ciğerlerde gıdıklanma yaparken 500 üstünde ciddi solunum sıkıntısı oluşturabilmekte. 2019’da ise 9 Mart - 28 Mart arasında kuvvetli etki oluşturdu, 16 Nisan gibi etkisini tamamen yitirdi. Çünkü kış boyu yağmur olmadığı gibi hava sıcaklığı Şubat ayında 24 derecelere ulaştı.
- 0-61: Düşük
- 62-212: Orta
- 213-874: Yüksek
- 875- : Çok yüksek
Diğer polen kaynakları
- Cupresáceas/Taxáceas
- Quenopodiáceas/Amarantáceas
- Fresno
- Aligustre
- Olivo
- Plantago
- Gramíneas
- Urticaceae (Ortigas)
- Aliso
Polen Seviyesinin Takibi
Madrid’deki polen seviyeleri belirli semtlerde çatılara bir kap koyup bu kaba düşen parçacık sayısını ölçmek suretiyle günlük olarak ölçülüyor. Sonuçlara ise 1 gün gecikmeyle ulaşıyorsunuz. Ölçümlere haritadan ya da Madrid Polen sayfasından ulaşabilirsiniz.
- Boletin de Diario: Dünkü polen seviyesi ve önümüzdeki günlere dair tahminler
- Boletin de Prediccion: Önümüzdeki günlere dair tahminler
- Boletin Semanal: Geçtiğimiz haftanın ölçümleri
Üst menüdeki Polen menüsünden öğrenebileceğiniz bilgiler
- Boletines Anuales: istediğiniz bitkinin hangi dönemlerde aktif olduğu.
- Tipos polinicos: Polen tipleri ve açıklamaları
Bununla birlikte Informacion->Suscripcion menüsünden ulaşabileceğiniz sayfadan Suscripcion -> Alta Servicio seçeneği üzerinden günlük uyarılara ulaşabilirsiniz. SMS’ler saat 15 civarında “bugünün tahmini YÜKSEK seviye” mesajları şeklinde geliyor. E-postanıza ise grafiksel/sayısal veriler ulaşıyor. Ocak - Haziran ayları arasında kayıt alınıyor. İlk gelen 4000 kişiye hizmet veriliyor.
Diğer kaynaklar
ElTiempo.es ve Weather.com‘da polen tahminleri mevcut. Ancak bunların çok da doğru olduğuna inanmıyorum.
Google Trends
Eğer daha gerçek zamanlı tahminlere ulaşmak istiyorsanız favor kaynağım Google Trends. Burada insanların belirli bir konuda ne sıklıkla arattıklarını görebiliyorsunuz. Mesela “madrid polen ifadesini Madrid şehrinde son 7 günde ne sıklıkla arıyorlar?” diye aratabilirsiniz. Dikkat etmeniz gereken nokta belirlediğiniz zaman aralığı içinde göreceli sonuç üretmesi. Son 1 ayı göster dediğinizde sonuçlar değişecektir.
Her sabah 4-8 arasında bir zirve yaşanıyor, öğlen 12’den sonra görece düşük seviyelerde. Bunu sabahleyin insanların uyuyamayıp aramasına ya da uyanır uyanmaz “bugün polen var mı” merakına bağlayabiliriz.
Polen Etkisinden Korunmak
En önemlisi eğer imkanınız varsa öğlen saat 10’dan, tercihen 12’den önce dışarıya çıkmamaya özen gösterin. Çıktığınzda da ağaçsız ve rüzgarsız sokakları tercih edin. Gece 12’den sonra ise odanızı kısa süreli havalandırmak işe yarayabilir. Bununla birlikte yine de içeriye polen girip sizi rahatsız edebilir. Bu sebeple bir hava temizleyici almayı düşünebilirsiniz.
Hava Temizleyici
İki tür hava temizleyici (purificador) mevcut. Birincisi havaya negatif iyon yayarak polen-bakteri vs parçacıkların yere düşmesini sağlayan temizleyiciler (örnek). Bunlar ucuz olmakla birlikte etkisi sınırlı kalmakta. Birçoğu 10m2 alanda etkili olabilecek şekilde tasarlanmış. İkinci tür ise havayı çekerek HEPA filtresinden geçirmek suretiyle odaya üfleyenler. Bunlar çok daha etkili, ve bir o kadar da pahalı. Rowenta PU4020 Intense Pure Air ürününün %70 etkili olduğunu düşünüyorum. Odayı havalandırıp, bir süre bekleyip sonra bir süre bu aleti tam güçte çalıştırıp kapattığınzda rahatça uyuyabilirsiniz.
Havalandırmaları kontrol etmek
Her ne kadar hava temizleyici kullansanız da bir havalandırma deliği aracılığıyla evinize sürekli hava girişi varsa çabalarınız boşa gidebilir. Bu delikleri kapatmak bir çözüm, ancak gaz kaçağı, yangın vs durumlarda hayat kurtarıcı olduğunu da unutmamak gerekli. Bu deliklerin bulunduğu odaya negatif iyon veren aletlerden koymak bir çözüm olabilir (eğer alet gerçekten çalışıyorsa). Ya da o odanın kapısını kapatmak diğer bir çözüm olabilir.
Temizlik
Kıyafetleri silkeleyip öyle eve girmek, girer girmez saç yıkamak, kıyafetleri kuytu bir köşeye çıkartıp tercihen duş almak eve polen girişini ciddi oranda azaltacaktır. Evi sıklıkla süpürüp temizlemek, kıyafet ve nevresimleri sıkça değiştirmek, ortalıklaki eşya sayısını azaltmak gibi önlemler önemli.
Pencere Telleri
Ne kadar etkili olur bilmiyorum ancak pencerelerinizden birisine (tercihen yatak odası) polen geçişini engelleyen tel / bez takabilirsiniz. Bir seçenek, özel tasarım çerçeveye oturtulmuş (kayan / takılan / sarılan) tellerden sipariş verebilirsiniz. Bunun için pencere ölçülerinizi almanız gerekiyor. Ölçüm ve montaj noktasında bir Persiana (panjur) uzmanından destek alabilirsiniz. İkinci seçenek ise pencere çerçevenizin içine yağıştıracağınız bir bant (cinta velcro) ve bu bantı üstündeki tırtıklara oturtacağınız polen koruyucu bez (protección contra el polen). Şu ürünün (hava ve görüntü geçişini engellemekle birlikte) %80 oranında, bu ürün %90 oranında polenden koruma sağladığı iddia ediliyor. Pencerenizin bu bantı takmaya uygun olduğundan emin olmayı ihmal etmeyin.
Yağmurlu / polensiz bölgelere gitmek
Eğer çok ciddi şekilde etkileniyorsanız iyice araştırıp Ibiza, Kanarya, hatta polenin neredeyse hiç olmadığı Portekiz’in Azor adalarına tatile gitmeyi düşünebilirsiniz. 2018 yılında baharın Kanarya adalarında hafif geçeceği tahminleri vardı. Bununla birlikte yağmurun zengin olduğu kuzey kıyıları ile görece az polen bulunan, Madrid’in Collado Villalba semti bir kaçış noktası olabilir. Madrid’in genelindeki polen etkilenim haritasına bakmak isteyebilirsiniz. Alava, Guipuzcoa, Murcia, Madrid, Toledo, Barcelona, Seville, Malaga, Granada yüksek polen sıkıntısı olan şehirler. Yağmur durumunu ise RainViewer ve Meteogreen sitelerinden takip edebilirsiniz.
Maske ve Antialerjik İlaç
Diğer çözümler eczaneden solunumunuzu koruyacak maske (maskara) ya da doktorunuza danışmak suretiyle antialerjik etkili (Aerius vs) ilaç ya da Quercetin & Bromelain takviyesi almak. Astım sıkıntınız varsa astım ilacınızı unutmayın.